Pigmejski Jeż Afrykański: opieka i normy hodowlane
POLSKI ZWIĄZEK NA RZECZ ZWIERZĄT EGZOTYCZNYCH I DOMOWYCH
Wstęp:
Polski Związek na rzecz Zwierząt Egotycznych I domowych jest kontynuacją
Polskiego Stowarzyszenia Miłośników I Hodowców Pigmejskich Jeży Afrykańskich,
które zostało założone w 2013 roku.
OPIEKA
Część A WARUNKI:
I. MIESZKANIE JEŻA
- Minimalne warunki przestrzenne dla jeża wynoszą 1,2 m2 powierzchni życiowej.
Przy czym na powierzchnie życiową składają się: – sypialnia, w której muszą
zmieścić się niezbędne akcesoria: kryjówka, miska na jedzenie, miska/poidełko na
wodę, kuweta/miejsce przeznaczone na załatwianie potrzeb fizjologicznych, –
wybieg/wydzielona część pokoju, która jest zabezpieczona w taki sposób, aby
uniemożliwić uszkodzenia ciała i zapewnić odpowiednie warunki termiczne jak i
dostęp do miejsca schronienia - Samce bezwzględnie powinny być trzymane osobno, samice dopuszcza się
trzymać razem – jednakże z zachowaniem szczególnej ostrożności. Osobniki płci
przeciwnej łączymy w pary tylko w celu rozmnożenia. - Temperatura dla jeża musi wahać się na poziomie 22-26° C (dla samic w ciąży /
z młodymi powinna być wyższa 24 – 27’ C), co zapobiega hibernacji i estywacji,
które są bardzo niebezpieczne w przypadku pigmejskich jeży afrykańskich!
Dogrzewać mieszkanie jeżyka możemy za pomocą odpowiednio zabezpieczonych
– mat czy kabli grzewczych, sprawdzają się również ceramiczne emitery ciepła czy
też żarówki imitujące światło księżyca – nie może to być żarówka, która świeci
jeżowi w oczy. Każdy jeż powinien mieć zapewnione oświetlenie (w tym światło
dzienne) przez minimum 11 godzin na dobę . Nie może to być żarówka, która
świeci jeżykowi w oczy. Oświetlenie ma symulować dzień. - Nie wolno stosować podłoża nie przeznaczonego do użytku przez zwierzęta lub
człowieka, np. słoma ze wsi, pellet do ogrzewania domu, piach budowlany, etc.
Zużytą ściółkę, należącą do odpadów mokrych powinniśmy zabezpieczyć,
zamykając w osobnym foliowym worku. Nie zaleca się stosowania żwirków
samozbrylających. - Zaleca się stosowanie ciężkich ceramicznych misek do pokarmu stałego. Wodę
podajemy albo w misce, albo w poidełku – pamiętać należy jednak, ze obie metody
maja swoje wady i zalety: miska często ulega zasypaniu trocinami, jej zawartość
jest wylewana przez jeża, co wpływa na stan podściółki, natomiast poidełko,
zwłaszcza kiepskiej jakości, może być przyczyną uszkodzenia zębów lub języka
jeża. - Kolejnym ważnym elementem jeżowego mieszkania jest domek, który będzie
zapewniał mu bezpieczeństwo. Może być wykonany z tektury, drewna czy materiału
– przy ostatnim pamiętać jednak musimy o nitkach, które mogą być niebezpieczne
dla Naszych podopiecznych. - Kuweta – część jeżyków będzie z niej korzystać, część – niestety nie.
- Talerz do biegania lub kołowrotek do biegania o średnicy min. 28 cm jest stanowi
niezbędne wyposażenie mieszkania dla jeża. Rury, papierowe rolki, maskotki czy
piłeczki mogą stanowić zabawki dla jeża. Zaleca się, aby jeż miał możliwość by
swobodnie pobiegać poza swoim mieszkaniem (nie dotyczy jeży podłogowych) –
jednak w każdym przypadku właściciel powinien zapewnić jeżowi bezpieczeństwo.
Jeż powinien być wypuszczany na wybieg przynajmniej 2-3 razy w tygodniu - Jeżowe mieszkanie sprzątamy w godzinach wieczornych, wtedy, kiedy Nasz jeż
jest już aktywny. Jak często? W zależności od potrzeb, a tutaj głównym
wyznacznikiem może być fakt, iż nasz jeż korzysta, bądź też nie korzysta, z kuwety.
Przy tego rodzaju zabiegach należy pamiętać o czystości miseczek (myć
codziennie, zwłaszcza przy stosowaniu pokarmu mokrego), zabawek jeża oraz o
użyciu, raz na jakiś czas, środków dezynfekujących. - Jeża nie wolno trzymać w pobliżu ognia, w przeciągu, w nadmiernie
zadymionym/zawilgoconym pomieszczeniu. Nie można go narażać na
bezpośrednie promienie słoneczne oraz wahania temperatury.
II. KARMIENIE - Jeż potrzebuje dziennie 1-3 łyżek pokarmu, który ma od 70 do 100 kalorii.
Często występującym zjawiskiem u jeżyków jest: nadwaga, której objawami są
zwałki tłuszczu pod brzuchem oraz brak możliwości, by jeż zwinął się w kulkę. W
przypadku nadwagi jeża należy zmienić karmę na taką, która zawiera mniej
tłuszczy oraz zwiększyć ilość ruchu naszego podopiecznego. - Skład analityczny prawidłowej karmy dla dorosłego jeża: białko 22% – 35%,
tłuszcz 5% – 16%, włókno (błonnik) 2% – 15%.Procentowa zawartość białek,
tłuszczy czy włókna, est ściśle zależna od zawartości wody w karmie. Trzeba
najpierw wyliczyć jaki będzie skład procentowy, jeśli zawartość wilgoci wyniesie 0%
(wyliczamy więc tzw. zawartość składników w suchej masie). Na początek odejmij
zawartość wilgoci od 100%, a później dziel zawartości kolejnych składników przez
otrzymaną różnicę i mnóż przez 100. Przykład: ProActive Health Light Białko: 28%
Wilgoć: 8%Na początek odejmujemy zawartość wilgoci od 100%: 100%-8% = 92%
A później dzielimy zawartości kolejnych składników przez otrzymaną różnicę i
mnożymy przez 100: Białko: 28%/92% x 100 = 30,4% - Dieta jeża powinna być urozmaicona (podawanie tylko suchych gotowych
granulek może powodować zablokowanie i perforację jelita oraz doprowadzić do
śmierci jeżyka) – ważne jest wprowadzenie do diety owoców, warzyw, gotowanego
mięsa czy owadów karmowych. Uwaga: Występują przypadki, że na suchych
granulkach jeżyki starły zęby i do końca życia miały problemy z gryzieniem
pokarmu. Dlatego suche granulki dla kota, kotów, psów, szczeniąt – podajemy tylko
i wyłącznie rozdrobnione. Dopuszcza się podawanie granulek namoczonych,
jednakże należy liczyć się z ryzykiem zadławienia i uduszenia jeża pigmejskiego. - Co można a czego nie można podawać? Podajemy zbilansowane mięso,
niektóre ryby (np. łosoś, dorsz – filetowane), ryż, jajka oraz warzywa czy owoce
(gotowane lub surowe, cienko starte). Owady karmowe, które najczęściej podaje
się jeżom to mączniki, drewnojady, świerszcze, karaczany. Ich ilość w diecie
powinna być ograniczona (otyłość). Jeże nie powinny być karmione: orzechami,
awokado, cebulą, czosnkiem, selerem, winogronami, suszonymi owocami,
czekoladą, owocami cytrusowymi, mlekiem ( produkty mleczne), wieprzowiną. Nie
podajemy żadnych owadów i dżdżownic złapanych w naturze. Jeż powinien mieć
stały dostęp do wody, najlepiej wody źródlanej. - Wszystkie pokarmy powinny być w temperaturze pokojowej, co uchroni naszych
podopiecznych przed biegunką.
III. ZDROWIE - Pigmejski jeż afrykański jest zwierzęciem nocnym. Indywidualną kwestią jest
godzina, w której się budzi. Jeden będzie aktywny już o 18, inny nie wyściubi nosa
z domku, dopóki nie zgaśnie światło. W przypadku zagrożenia jeż zwija się w kulkę.
Bardzo ważna w życiu jeża jest temperatura. Jeż ten nie zimuje, jest aktywny cały
rok, jednak tylko w przypadku kiedy zapewnimy mu odpowiednią temperaturę,
zapobiega to, jak wspominaliśmy wcześniej, hibernacji i estywacji, które zaś mogą
być niebezpieczne dla afrykańskiego jeża pigmejskiego. - Narządy płciowe samca znajdują się na brzuszku, samicy zaś obok odbytu.
Ujście cewki moczowej samca znajduje się dalej od odbytu ( w okolicy pępkowej)
natomiast srom samicy lokalizuje się w bardzo małej odległości do odbytu. - Nie da się jednoznacznie określić ile jeż powinien ważyć, przyjmuje się, że ich
waga waha się na poziomie 250 – 700g i wyróżnia linię małą, czyli jeżyki z wagą do
300g. (zwiększone ryzyko podczas ciąży samic), linię średnią – jeżyki do 500g.
oraz linię olbrzymią, w której waga jeża przekracza 500g. – Nie mylić z otyłością. - Do kąpieli jeża używamy letniej wody i delikatnej szczotki. Ważne jest by po
takowej kąpieli jeża dobrze wysuszyć, unikając przeziębienia. - Jeżykom dość szybko rosną pazurki na łapkach (zwłaszcza z tyłu), a zatem
należy je skrócić. Obcinamy tylko martwą część pazurka, pozostawiając mały
margines. Jeśli nie jesteśmy pewni, że damy radę – udajmy się do weterynarza. - Namaszczanie (ang. anointing) to normalne zachowanie jeża, polegające na
pozostawianiu na swoich kolcach białej śliny/piany. Zjawisko to zostało
zaobserwowane w przypadku kiedy nasz podopieczny zetknie się z nowym,
nieznanym dotąd lub intensywnym zapachem. - Quilling to nazwa, którą określa się wymianę igieł jeża, zaobserwować ją
możemy w 4,6,9 i 12 tygodniu życia jeżyka., trwa od kilku dni do nawet kilku
tygodni. Jeżyk w tym czasie może być rozdrażniony, należy pamiętać by zapewnić
mu więcej spokoju. 8. Najczęstsze problemy zdrowotne to – > wypadnięcie gałki
ocznej , wrzody , stłuszczenie wątroby spowodowane otyłością (może doprowadzić
do marskości wątroby i śmierci) , guzy nowotworowe. Ponadto: utrata kolców (nie
mylić ze zmianą kolców), łuszcząca się skóra (może być spowodowana suchą
skórą lub też pasożytami zewnętrznymi), poszarpane uszy, wydzielina z uszu
(często od roztoczy – leczenie u weterynarza) , hibernacja i estywacja, stres
(objawy to zielone odchody, biegunka i wymioty), urazy mechaniczne kończyny,
wydzielina z oczu lub nosa, sztywność chodu, który spowodowany może być
zapaleniem stawów, niedoborem wapnia, rzadko Syndromem Chybotliwego Jeża
(ang. WobblyHedgehogSymdrome). Normy hodowlane, informacje istotne dla osób
nabywających jeżyka z certyfikowanej, legalnej hodowli
Część B
PRAWA I OBOWIĄZKI HODOWCY HODOWLA
Minimalne warunki przestrzenne dla hodowli i utrzymywania jeży w
zarejestrowanych hodowlach wynoszą odpowiednio: -0,5 m2 dla jednego osobnika
-w przypadku samicy z młodymi w wieku powyżej 5 tygodni 0,5 m2 + 10 % dla
każdego dodatkowego osobnika, -w przypadku grupowego utrzymywania samic
1m2 dla dwóch jeży + 10% dla każdego dodatkowego osobnika.
Hodowle muszą bezwzględnie akceptować warunki niezbędne do zachowania
wysokiego dobrostanu zwierząt. Zgodnie z zasadą „pięciu wolności” dobrostan
zwierzęcia jest zapewniony, gdy spełnionych jest pięć następujących warunków (na
podstawie FAWC, 1992; 1993, dostosowane do jeży): – Zwierzę jest wolne od
głodu, pragnienia i niedożywienia, ponieważ posiada stały dostęp do wody pitnej
oraz minimum raz dziennie dostęp do odpowiedniego pokarmu. – Zwierzę jest
wolne od dyskomfortu fizycznego i termicznego, ponieważ ma dostęp do
bezpiecznego schronienia i wygodnego miejsca odpoczynku. – Zwierzę jest wolne
od bólu, urazów i chorób, dzięki odpowiedniej profilaktyce i/lub szybkiej diagnostyce
i leczeniu. – Zwierzę jest w stanie wyrazić większość swoich normalnych zachowań,
ponieważ posiada wystarczającą ilość miejsca i zapewnione odpowiednie
wyposażenie. Dzięki odpowiednim warunkom mającym na celu zapobiegać
psychicznemu cierpieniu, zwierzę nie odczuwa strachu lub niepokoju.”
- Każda hodowla jeży powinna być przemyślana! (Osoba, która chce zajmować
się hodowlą powinna najpierw poznać zachowania i potrzeby jeży, wiedzieć jak
dbać o podopiecznych, zrozumieć podstawy genetyki . Odpowiedzieć sobie pytanie
czy jest w stanie zapewnić, w razie powikłań, matce i młodym natychmiastową,
odpowiednią opiekę weterynaryjną). - Samica jest w ciąży około 35 dni, rodzi średnio 2-6 malców. Młode po urodzeniu
są ślepe , głuche , bezwłose , posiadają cienkie białe kolce . Przez około 4-5
tygodni żywią się mlekiem matki. Około 3,5 tygodnia zaczynają spożywać pokarm
stały , po ukończeniu 5 tygodnia życia młode jeże powinny samodzielnie załatwiać
potrzeby fizjologiczne, a w ich diecie powinny się znaleźć pokarmy stałe.
Część C
ETYKA HODOWLANA (ROZMNAŻANIE I SPRZEDAŻ JEŻY) - Hodowca powinien zapewnić jeżowej mamie, a później także młodym
odpowiednie pożywienie, pomieszczenie, a także socjalizację (oswajanie), zanim
jeżyki zostaną przekazane nowym właścicielom. Jeżom należy poświęcić uwagę
podczas fizycznego i emocjonalnego rozwoju – do czas ich adopcji. - Hodowca zobowiązany jest sprawdzić, w miarę możliwości, potencjalnych
opiekunów, aby upewnić się, że jeżyki trafią w dobre ręce i będą miały odpowiednie
warunki. - Hodowca powinien odpowiedzialnie planować rozmnażanie jeży pigmejskich.
(Warto nadmienić o tym, iż jeżowej mamie nie rzadko zdarza się zjeść swoje
młode, czy nie będzie to zbyt bolesne? Nie można mylić hodowli z perspektywą
zysku!) - Żaden jeżyk nie może trafić świadomie do sklepu zoologicznego, pseudo
hodowców, pośredników zajmujących się handlem zwierząt, a także do
laboratorium, sprzedaży hurtowej. Nie może też zostać nagrodą w konkursie (loterii
itp.) - Cena jeżyka nie powinna być niższa niż suma kosztów wydanych na
wyżywienie, opiekę i pielęgnacje maluszków (odpowiednia karma, odrobaczanie,
poświęcony czas itp.) - Nie powinno się sprzedawać chorych jeży (nabywca musi zostać poinformowany
o ewentualnych wadach malucha, a także zostać uświadomiony o zakazie
rozmnażania danego osobnika). - Hodowla zarejestrowana w PRHJ szanuje zwierzęta, ich prawo do godnych
warunków bytowych. Zgodnie z art.1 Ustawy z dn. 21- 08-1997r. o ochronie
zwierząt, zwierze nie jest rzeczą, lecz istotą czującą, zdolną do odczuwania
cierpienia. W związku z powyższym hodowle zarejestrowane w PRHJ nie
dopuszczają do uprzedmiotowienia jeży pigmejskich (…)
DOKUMENTACJA HODOWLANA
Prowadzi się dokument miotu, kartę hodowlaną oraz metryki. Dane powinny być na
bieżąco aktualizowane. W przypadku śmierci jeża fakt ten powinien zostać
zgłoszony i odnotowany. To samo tyczy się zmiany właściciela jeża. W przypadku
sprzedaży jeży z miotów: kupujący musi zostać poinformowany o tym ze jeżeli
będzie chciał wystawić jeża lub w przyszłości założyć hodowlę, a hodowca wyraził
zgodę na rozmnażanie, to kupujący samodzielnie w systemie zmienia w „rejestracji
jeża” dane na siebie. Hodowca zobowiązany jest wydać jeża z Pedigree
wystawionym przez Stowarzyszenie. Dopuszczalne są dwie formy Pedigree:
papierowa oraz online.(…)